Vaka Örneği: Depresyon ve Duygusal Yalnızlık

Danışan Profili:

• Adı: Zeynep
• Yaş: 35
• Medeni Durum: Boşanmış, bir çocuk annesi
• Meslek: Eğitimci
• Eğitim Durumu: Yüksek lisans
• Aile Durumu: Zeynep, küçük yaşta kaybettiği bir ebeveyni ve boşandığı bir eşle olan karmaşık ilişkisini hâlâ taşıyan bir kadındır. Aynı zamanda tek başına büyüttüğü 8 yaşında bir oğlu vardır.

Başvuru Sebebi: Zeynep, son bir yıldır sürekli olarak düşük ruh hali ve içsel boşluk hissi yaşamaktadır. Bu durum, hem iş hayatını hem de kişisel ilişkilerini olumsuz etkilemiştir. Hayattan keyif almamakta, sevdikleriyle vakit geçirme isteksizliği ve enerjisizlik hissetmektedir. Kendini çok yalnız hissettiğini ve yaşamının anlamını kaybettiğini belirtmektedir. Zeynep, sabahları uyanmakta bile zorlandığını, günün geri kalanını ise sıradan ve boş geçirdiğini ifade etmektedir. Ayrıca, son zamanlarda sosyal izolasyonun arttığını, arkadaşlarıyla görüşme sıklığının azaldığını fark ettiğini belirtmiştir.

Geçmiş Anamnezi: Zeynep, çocukluk yıllarında ailesinin yüksek beklentileri ve annesinin sürekli olarak ona duygusal destek vermemesi nedeniyle duygusal açıdan zorluklar yaşamıştır. Ailesi, Zeynep’in başarı odaklı olmasını istemiş ve duygusal ihtiyaçlarını ihmal etmiştir. Bu durum Zeynep’in hem özgüvenini hem de duygusal bağ kurma becerisini olumsuz etkilemiştir.

Zeynep, üniversite yıllarında kısa süreli bir ilişkiden sonra evlenmiş ancak evlilik, zamanla şiddetli tartışmalar, iletişim eksiklikleri ve duygusal yoksunlukla dolu bir hale gelmiştir. Boşanma süreci de Zeynep için travmatik olmuştur ve sonrasında yalnızlık ve değersizlik duyguları daha da derinleşmiştir.

Semptomlar:

• Sürekli üzüntü, yalnızlık ve boşluk hissi
• Günlük yaşamda ilgi ve enerji kaybı
• Uyku düzensizliği (gece boyunca uyanmalar ve sabahları erken saatlerde uyanma)
• Aşağılık duygusu, değersizlik hissi
• Sosyal ortamlarda geri çekilme, insanlardan uzak durma isteği
• Konsantrasyon güçlüğü ve unutkanlık
• İş performansında azalma, iş yeri görevlerini yerine getirmekte zorlanma
• İntihar düşünceleri (ancak aktif bir plan yok)

Değerlendirme ve Tanı: Zeynep’in belirtileri, klinik depresyon ile uyumludur. Duygusal yoksunluk, değersizlik duygusu, günlük aktivitelerde ilgi kaybı ve sosyal izolasyon, depresyonun başlıca semptomlarıdır. Ayrıca, Zeynep’in geçmişte yaşadığı duygusal travmalar (ailevi beklentiler, boşanma) ve yalnızlık duygusu, bu depresyonu daha da tetiklemiş olabilir.

Tedavi Planı: Zeynep için önerilen tedavi planı aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT):
   • Zeynep’in olumsuz düşünce kalıplarını tanıması ve değiştirmesi hedeflenecektir. “Hayatımın bir anlamı yok” veya “kimse beni sevmez” gibi otomatik düşünceler üzerine çalışılacak ve bunların daha gerçekçi ve sağlıklı düşüncelerle yer değiştirmesi sağlanacaktır.
   • Depresyonun semptomlarını iyileştirmek için pozitif psikolojik müdahaleler (günlük tutma, minnettarlık pratiği gibi) kullanılacaktır.
2. Duygusal Bağ Kurma Terapisi:
   • Zeynep’in duygusal olarak başkalarıyla bağlantı kurma becerisini geliştirmesi önemlidir. Çocukluk dönemi travmalarını ele alarak, sağlıklı ilişki kurma becerileri öğretilecektir. Bu terapi ile Zeynep’in kendisini başkalarına açma ve duygusal bağ kurma konusunda cesaretlendirilmesi sağlanacaktır.
3. Psiko-Eğitim ve Duygusal Farkındalık Çalışmaları:
   • Zeynep’in depresyonla başa çıkma stratejileri konusunda eğitilmesi ve duygusal farkındalık kazanması amaçlanacaktır. Kendi duygusal durumlarını tanıması ve bu duyguları sağlıklı şekilde ifade etmesi teşvik edilecektir.
4. Sosyal Destek ve Bağlantılar:
   • Zeynep, sosyal çevresiyle tekrar bağ kurmak üzere cesaretlendirilecektir. Arkadaşlarıyla daha fazla vakit geçirmesi, sosyal etkinliklere katılması teşvik edilecektir. Ayrıca, çevresindeki insanlar ve terapi sürecinde sosyal destek ağı oluşturulması sağlanacaktır.

Tedavi Süreci ve Sonuçlar: Zeynep, tedavi sürecine başladıktan birkaç hafta sonra depresif semptomlarının hafiflemeye başladığını fark edecektir. Kendine yönelik daha sağlıklı düşünce biçimleri geliştirmeye başlayacak ve sosyal izolasyonunun olumsuz etkilerini azaltacaktır. Ayrıca, Zeynep, hem kişisel hem de iş hayatında daha fazla başarı ve tatmin hissi duymaya başlayacaktır. Duygusal bağ kurma becerileri geliştikçe, boşluk hissi ve yalnızlık duyguları azalacaktır.

Sonuç: Zeynep’in vakası, depresyonun ve duygusal yalnızlığın, bir kişinin psikolojik sağlığı üzerinde ciddi etkiler yaratabileceğini göstermektedir. Ancak profesyonel destek, sağlıklı düşünce kalıpları ve sosyal destekle depresyon tedavi edilebilir. Zeynep’in tedavi süreci, kişisel farkındalık geliştirmesine ve yaşamına yeniden anlam katmasına olanak sağlayacaktır.